Back to Top

Author Archives: swarda

मुलाने बाहुलीला फास लावला आणि स्वत:लासुद्धा

मुलाने बाहुलीला फास लावला आणि स्वत:लासुद्धा.
बातमी वाचली.

मुलांसाठी खरं खोटं असं काहीच नसतं. त्यांना सगळी दुनिया खरी वाटते कारण ती सत्यात जगत असतात. मोबाइल, टीव्ही या सगळ्या आभासी गोष्टी आहेत. खोटं आहे. हे त्यांना कळत नाही.

त्या एका नातवाची गोष्ट आपण ऐकलेली असेलच. आजोबा, नातू रस्त्यावरून जाताना आजोबांना गाडीचा धक्का लागला आणि ते रस्त्यावर पडले. नातू जोरात हसायला लागला. कारण त्याला वाटलं की कार्टूनमध्ये दाखवतात तसं आजोबा काहीही न होता आपोआप उभे राहतील. जखम होणे, दुखावणे या गोष्टी कार्टूनमध्ये नसतात. मुलाला तेच खरं वाटत होतं. बरीचशी कार्टून बघणारी मुलं बोलताना त्या कार्टूनमधल्या लोकांसारखीच बोलतात, तशीच वागतात.

Read more

Day out with daughter

Day out with daughter
मुलीची दहावीची परीक्षा झाली असल्याने त्यानंतर काय असे अनेक प्रश्न माझ्या मनात चालू आहेत नव्हे अनेक पॅरेंटच्या मनात चालू असतात. कोणती शाखा,? कोणते महाविद्यालय? कोणता खाजगी क्लास लावायचा ? या गर्तेत पॅरेण्ट अडकून जातात. मुलांचे मात्र ठरलेले असते आणि पॅरेण्टस विनाकारण टेन्शन मध्ये राहतात. त्यामुळे जरा स्वतःला रिलेक्स करण्यासाठी आणि मुलीला विविध क्षेत्रातील तद्न्य व्यक्तीना भेटण्यासाठी आज बाहेर पडलो.

Read more

कोव्हीड काळात मुलांचे नुकसान झाले का?

कोव्हीड काळात मुलांचे नुकसान झाले का?

कोव्हीड काळात मुलांच्या शिक्षणाची प्रक्रिया बदलली होती. मात्र आता पुन्हा एकदा अनेक ठिकाणी कोव्हीड च्या आधीचीच शिकण्याची प्रक्रिया राबवायला सुरुवात झाली आहे.
कोविडच्या आधीची प्रक्रिया राबवताना, कोविड काळात मुलं खरंच शिकली का? हे मात्र कोव्हीडच्या आधीची मूल्यमापनाची पद्धत वापरून, परिमाणे वापरून तपासले जात आहेत!
कोव्हीड काळात जर आपण शिक्षणाची प्रक्रियाच बदलली होती तर जुनी परिमाणे जसं की पाढे येतात का? वाचन येते का? विज्ञानाचे प्रयोग करता येतात का? लावून त्या मुलाची गुणवत्ता कशी तपासता येईल? अशा प्रकारे गुणवत्ता तपासून आणि सारखं “कोव्हीड काळात मुलांच्या शिक्षणाचं फार नुकसान झालं हो” अशी वाक्य फेकून त्या मुलांचा शिकण्याविषयाचा आत्मविश्वास आपण कसा वाढवू शकू?

Read more

learning disability

#learningdisability
#remedialteaching
#studyskills

अध्ययन अक्षमता – खरी आणि फसवी…

या लेखातील प्रत्येक शब्द एक शालेय मानस तज्ञ आणि शिक्षिका म्हणून अत्यंत जबाबदारीने आणि पुरेसे अनुभव घेऊन झाल्यावर लिहीत आहे.

गेल्या काही वर्षांपासून मुलांच्या अभ्यास विषयक विशेषतः मार्क विषयक समस्या घेऊन समुपदेशनासाठी येणाऱ्या पालकांचे प्रमाण वाढत आहे. त्यांच्या तक्रारी साधारण अशा असतात.

* खूपदा सांगितलं अभ्यास कर.. अभ्यास कर..तरी ऐकतच नाही…

* सारखं मागे लागावं लागतं अभ्यासासाठी

Read more

शाळाआणि तुरुंग

कृष्णमूर्तींनी मला अंतर्मुख केलं ते त्यांच्या शाळाविषयक एका धक्कादायक वाक्याने….शाळांविषयी ते म्हणतात, ‘‘शाळा आणि आणि तुरुंग या जगातील दोनच जागा अशा आहेत की जिथे कोणीच स्वत: होऊन जात नाही, तिथे दाखल करावे लागते…’’ हे वाक्य वाचून अक्षरश: आपण हादरून जातो. अरे, हे साधर्म्य आपल्या कसं लक्षात आलं नाही अशीच आपली भावना होते. खरंच शाळेत स्वत: होऊन कुणीच कसं जात नाही… जर पालकांनी आणि शिक्षकांनी मुलांच्या इच्छेवर सोडलं… शाळेत येण्याचा आग्रह धरला नाही तर किती मुलं स्वत: होऊन शाळेत टिकतील…. कृष्णजींना तुरुंगाशीच थेट तुलना का करावीशी वाटली असेल…

Read more

पालक म्हणून आम्ही.

पालक म्हणून आम्ही…

पालकत्वाची चाहूल लागताच काही कार्यशाळा केल्या, बरीचशी पुस्तकं वाचली. उत्तम पालक होण्यासाठी जे जे करता येईल ते केलं. पालकत्व म्हणजे एक जबाबदारी! त्यात चूक होता कामा नये.
योग्य तेच मुलांपर्यंत पोहचलं पाहिजे. चांगल्या सवयी लागल्या पाहिजे इ. इ. अनेक गोष्टींचा ताण असायचा मनावर. वेळेचं व्यवस्थापन, मुलांकडून असलेल्या अपेक्षा, स्वतःकडून मुलांप्रती असलेल्या अपेक्षा या सगळ्याचा खूप त्रास व्हायचा व त्याचा परिणाम मुलांशी बोलताना, वागताना व्हायचा.

Read more

व्यसनमुक्ती

पालकांसाठी …

१ ) आपला मुलगा /मुलगी भविष्यात कोणत्याही प्रकारच्या वाईट मार्गाला जावू नये ..व्यसनाधीन होऊ नये अशी सर्वच पालकांची इच्छा असते ..ही इच्छा साकार होण्यासाठी पालकांनी व्यसनमुक्त असणे गरजेचे आहे ..आपण जर कोणत्याही प्रकारचे व्यसन करत असू तर मुले त्या मार्गावर जाण्याची शक्यता वाढते …

२ ) साधारणपणे मुले बिघडण्याची अंशतः सुरवात इयत्ता आठवी पासून होऊ शकते ..तेव्हा पासूनच मुलांकडे बारकाईने लक्ष द्यायला सुरवात करा ..त्यांचा आभ्यास ..त्यांचे मित्र ..त्यांचे खेळ ..या बद्दल ची माहिती घेत रहा..आपल्या व्यस्त रुटीन मधून त्यांच्या साठी वेळ द्या ..त्यांना बोलते करा ..

Read more

सुनो ना सून लो ना!

सुनो ना सून लो ना!
पालक आणि मूल यांच्यातील भांडणाचं ९९.९९ टक्के वेळा एकच कारण असतं ते म्हणजे “अरे तू माझं ऐक जरा” आणि त्याला मिळणारा प्रतिसाद “दरवेळी मी तुमचंच का ऐकायचं?”

आणि मग आपापला किल्ला जोमाने लढवण्याच्या नादात कधी भांडण पेटतात, हे कळतच नाही.
मी माझ्या पंधरा वर्षाच्या पालकत्वाच्या प्रवासात ज्या चुका केल्या आणि त्या चुका आहेत या माझ्या लक्षात येऊन मी त्या सुधारण्याच्या प्रयत्नात आहे त्यातील महत्वाची चूक म्हणजे “सुनावणे”.

किती वेळ खेळायचं, किती वेळ अभ्यास करायचा, स्क्रीन टाईम किती असला पाहिजे, भाजी कोणती खाल्ली पाहिजे, दूध किती पिले पाहिजे, मित्र कोणते निवडले पाहिजेत, पाहुण्यांशी कसं बोललं पाहिजे, अक्षर कसं असलं पाहिजे, बोलताना शब्द कोणते वापरले पाहिजेत, उफ…

Read more

निर्णय

निर्णयशक्ती कमकुवत असणारे लोक खूप अहंकारी असतात. निर्णय घेता येत नाही हे मान्य न करता ते फक्त चिडचिड करतात.

सहकारातील अनेक सभांमध्ये निर्णय घेता येत नसल्याने खडाजंगी होऊन सभा संपतात.

निर्णय घेता न येणे हा शारिरीक कमकुवतपणा सारखा मानसिक कमकुवतपणा आहे. तो सवयीने घालवता येऊ शकतो.

अनेकदा पटापट निर्णय घेऊ शकणारा माणूस बुद्धीच्या वापराच्या बाबतीत कमजोर असतो. त्याचे निर्णय भावनाप्रधान होऊन चुकतात.

Read more

माझी शिक्षणाची व्याख्या व माझी मुलाच्या शिक्षणातील भूमिका..

माझी शिक्षणाची व्याख्या व माझी मुलाच्या शिक्षणातील भूमिका..

शिक्षण या विषयावर गेली काही वर्षे, माझे जे वाचन झाले, स्नेहच्या शिक्षणाच्या निमित्ताने माझे जे निरीक्षण झाले, त्यानुसार माझ्यापुरती मी शिक्षणाची व्याख्या तयार केली आहे, ती म्हणजे,
उत्सुकतेपोटी नवीन गोष्टींचा शोध घेणे, शोध घेता घेता आपल्या क्षमतांचा अंदाज बांधणे, त्या क्षमतांच्या जोरावर शिकलेल्या गोष्टी वापरून बघणे आणि त्यातून आपल्या “कम्युनिटी”तील आपले स्थान बळकट करणे, म्हणजे शिक्षण.

या शिक्षणाच्या प्रक्रियेत पालक म्हणून माझी भूमिका या व्याख्येला अनुसरून काय असली पाहिजे? माझ्या अनुभवानुसार मी माझी भूमिका पुढीलप्रमाणे निवडली आहे.

Read more